Dava ve Tahkim Hukuku

Tahkim, taraflar arasında çıkan uyuşmazlıkların devletin resmi yargı organları yerine, kendileri tarafından belirlenen hakemlerce çözümlendiği bir özel yargı faaliyetidir. Tahkim kurumunun amacı adaletin dağıtılmasında ve uyuşmazlıkların yargısal yolla çözülmesinde mahkemelere yardımcı olmaktır. Dava ve Tahkim Hukuku konusunda uzman olan Av. Mehmet TAV sizlere danışmanlık hizmeti sunabilir.

 

Dava ve Tahkim Hukuku Neden Gereklidir?

 

Günümüzde insanlar arasında gerçekleşen gerek ekonomik gerekse sosyal iletişimin artması, sorun ve uyuşmazlıkların da artmasına neden olmuştur. Mahkeme sayılarının azlığı ve dava sayılarının fazlalığı gibi nedenlerle davaların geç çözülmesine ve maduriyetlerin yaşanmasına neden olmaktadır.

 

Bunun gibi gecikmeler ve maduriyetlerin önüne geçmek için devletin resmi yargı organları yerine, kendileri tarafından belirlenen hakemlerce çözümlendiği bir özel yargı faaliyetleri uygulanmaktadır. Buna Dava ve Tahkim Hukuku denir.

 

Tahkim Yoluna Başvuru Şartları Nelerdir?

 

İki taraf aralarındaki uyuşmazlığın tahkim yoluyla çözümlenmesini isteyebilir. Böyle bir durumda Dava ve Tahkim Hukuku 'ndan yararlanmak için iki şartın yerine getirilmesi zorunludur:

 

1. Taraflar arasında meydana gelen uyuşmazlığın tahkim yolu kullanılarak çözüme kavuşturulmasını iki tarafın da istemesi
2. Meydana gelen uyuşmazlığın Dava ve Tahkim Hukuku 'na göre elverişli bir yapıda olmasıdır.

 

Dava ve Tahkim Hukuku Tahkim Sözleşmesi

 

Dava ve Tahkim Hukuku temelinde sözleşmeler vardır. Dava ve Tahkim Hukuku 'na başvurmak için tarafların arasındaki sözleşmenin olması ya da başka bir sözleşmeye "tahkim şartı" düşülmüş olması gerekir. Dava ve Tahkim Hukuku doğrultusunda yapılan tahkim sözleşmesi; iki taraf arasında uyuşmazlık çıktıktan sonra yapılabileceği gibi iki taraf arasında herhangi bir sorun doğmadan önce de yapılabilir.

 

Dava ve Tahkim Hukuku Tahkime Elverişlilik

 

Ülkemize ait sosyal ve ekonomik, kültürel konularla ilgili hukuki düzenlemeler ayrıca önem taşır. Bu yüzden bu tarz ihtilaflarda tarafların serbestçe anlaşma yapamayacakları, sulh olamayacakları, tasarrufta bulunamayacakları kabul edilmiştir.

 

Bu konuda örnek vermek gerekirse iki taraf boşanmaya karar vermişse veya soy bağıyla ilgili davalarda taraflar serbestçe tasarrufta bulunabileceği davalardan değildir. Yukarı da değindiğimiz gibi Dava ve Tahkim Hukuku sıklıkla başvurulan bir yöntem olsa da her anlaşmazlıkta kullanılabilen bir yöntem değildir. Buna göre ihtilafın çözümü için tahkime başvurulabilmesi için o ihtilafın tahkime elverişli olması gerekmektedir.

 

Anlaşmazlık yaşayan iki taraf arasında Dava ve Tahkim Hukuku 'na uygun tahkim sözleşmesi veya şartının geçerli olması için tahkim sözleşmesine konu uyuşmazlığın çıkması durumunda, uyuşmazlığın tahkim kurumuna götürülebilecektir. Böyle bir anlaşma bulunmasına rağmen anlaşmazlık yaşayan taraflardan birisi anlaşmazlığı dava açarak mahkemeye taşırsa diğer taraf tahkim sözleşmesini kullanarak itirazda bulunabilir.  Mahkemede açılan davaya bu şekilde itirazın edilmesi halinde, mahkeme davayı usulden reddedecektir.

 

Dava ve Tahkim Hukuku 'na Göre Süreç Nasıl İlerler?

 

İki tarafın anlaşmazlığı sözleşme ile çözmek istemesi durumunda aşağıdaki süreç izlenmelidir:

 

1. Anlaşmazlık çözümü için öncelikle uyuşmazlığı çözecek olan hakem kurulu belirlenmelidir. Asliye Hukuk Mahkemesi'ne başvurularak hakem veya hakem kurulu belirlenebilir.
2. Hakem veya hakem kurulu belirlenmesiyle tahkim talebinde bulunulur. Bu talep karşı tarafa ulaştırılır ve talebin ulaşmasıyla dava açılmış sayılır.
3. Dava açıldıktan sonra davacı tarafların ad, unvan ve adreslerini, temsilcisini, tahkim şartını veya sözleşmesini, uyuşmazlığın doğduğu veya ilgili olduğu sözleşme veya hukuki ilişkiyi, iddianın dayandığı olayları, uyuşmazlığın konusunu, miktarını ve istemini içeren dava dilekçesini hakem kuruluna verir.
4. Karşı taraf yani davalı cevaplarını içeren dilekçesini hakem kuruluna verir.
5. Hakem/Hakem Kurulu dosya üzerinden inceleme yaparak ya da gerekmesi halinde duruşma yaparak, uyuşmazlığı karara bağlar.

Dava ve Tahkim Hukuku ile tahkim yargılamasının avantajları ve genel özellikleri:

 

• Tahkim süreci gizli şekilde ilerler:
  Dava ve Tahkim Hukuku'na göre duruşmalar da dahil halka açık yapılmaz.  İki taraf ve hakemler sıkı gizlilik kurallarına uymakla yükümlüdür. Ticari sırlar veya gizli bilgiler bu şekilde korunmuş olur.
  

 

• Hakem ve Hakem Heyetleri alanlarında uzman kişilerden oluşur:
  

Anlaşmazlık yaşayan taraflar istedikleri kişileri hakem olarak seçebilir bu sayede alanında uzman kişiler seçilerek bu kişilerin beceri ve uzmanlıklarından faydalanabilinir.

 

• Tahkim kararları icra edilebilir niteliktedir:
  

Dava ve Tahkim Hukuku  sonucunda elde edilen tahkim kararları Türkiye'de ve yurtdışında icra edilebilir.  Ayrıca bu kararların icrası birçok ülkede adli mahkeme kararlarının icrasından daha kolaydır.

 

• Tahkim sonuçları kısa sürede elde edilir:
  

Usul kuralları ve temyiz aşamasının veya ikinci derece yargılamanın bulunmaması, tahkim sürecinin nispeten daha kısa sürede tamamlanabilmesine sağlar.

 

• Tahkim Davası Daha Ucuza Mal Olur:
  

Uygun bir tahkim dili ve/veya yerinin seçilmesi, gereksiz tercüme ve yolculuk masraflarının engellenmesini ve böylece masraflardan tasarruf edilmesini sağlar.